Diner met Fengkui Ju

Posted on October 30, 2015

Fengkui Ju heeft een aantal jaren geleden in Amsterdam het Master of Logic programma gedaan, en hij is nu docent aan Beijing Normal University. We hebben afgesproken om vanavond samen te gaan eten, want we willen het hebben over ons cursusboek Logic in Action (zie hier) dat op Beijing Normal University wordt gebruikt. We hebben nog veel andere onderwerpen, trouwens, want Fengkui is ook geinteresseerd in deontische logica (de logica van taken en morele plichten), en we willen samen nadenken over de beste manier om zo’n logica te combineren met epistemische logica (de logica van weten en onwetendheid).

Het is al vele malen in de geschiedenis van de filosofie opgemerkt dat rechten en plichten of verantwoordelijkheden aan de ene kant en kennis of onwetendheid aan de andere kant veel met elkaar te maken hebben. Het is niet voor niets dat onwetendheid vaak als excuus wordt gebruikt door wie zich aan een verantwoordelijkheid wil onttrekken. Maar dat werkt niet altijd: soms heb je de plicht om uit te zoeken hoe iets zit, juist omdat je verantwoordelijk bent. Er bestaat zeker zoiets als de plicht om jezelf te informeren, of ook de plicht om anderen te informeren. Ik wist het niet is niet altijd een excuus, en we hebben het niet geweten zeker niet. Omgekeerd is er in allerlei gevallen ook het recht om informatie niet te delen, bij voorbeeld informatie waarvan te voorzien is dat die verkeerd gaat worden uitgelegd, of informatie die bij algemeen bekend worden tot onevenredige reputatieschade voor iemand kan leiden.

Dit is een lastig mijnenveld. Welke informatie voor burgers beschikbaar is en welke niet, welke informatie de overheid over ons mag vergaren en welke niet, welke informatie de overheid (of Google en Apple) achter onze rug over ons hebben opgeslagen en welke niet, dit alles bepaalt in wat voor maatschappij we leven. Wat dit betreft ziet de (vasteland) Chinese maatschappij er totaal anders uit dan de Nederlandse of de Taiwanese.

Nadenken over dit soort zaken is extra klemmend in een tijd waar door allerlei instanties informatie over ons wordt vergaard en opgeslagen, en waar informatie razendsnel kan worden doorgetwitterd. En een goede reden om bij deze analyse logica te gebruiken is dat we daar nu het arsenaal voor hebben.

Wij hebben logica’s voor kennis en voor leren van nieuwe informatie. Dit heet: dynamische epistemische logica. Epistemisch: het gaat over kennis. Dynamisch: het gaat over kennis-groei: de kennis verandert steeds, omdat iemand (of: de krant, de TV) ons iets vertelt, of omdat we iets met eigen ogen kunnen zien. We hebben ook logica’s voor rechten en plichten. Dit heet: deontische logica. Er worden pogingen gedaan om die twee met elkaar te combineren, en daar zijn Fengkui Ju en ik allebei erg in geinteresseerd.

Fengkui en Malvin bij ons hotpot diner. Maria Aloni was er ook bij, maar die staat helaas niet op mijn foto’s.

Malvin heeft gelukkig nog een foto met Maria erop.

De hotpot na afloop:

En, over het recht op anonimiteit besproken: hier is een voorbeeld waar een fotograaf dit recht heeft geschonden. Maar de twee koks die hier ons toetje bereidden hebben in elk geval niet gemerkt dat ik de foto maakte.

Ik wist dat het niet mocht. Zij wisten dat ik wist dat het niet mocht: ze konden zien dat ik de vier platen met verboden te fotograferen heb gezien. Maar ik wist dat zij niet gemerkt hebben dat ik de foto heb genomen. Maar betekent dat dat het mocht? Daarvoor zullen we de logica moeten uitwerken…